مطالب
نوشتن درمانی! | نوشتار درمانی
- توضیحات
چند سال پیش نتایج مطالعه‌ای منتشر شد که نشان داد مطالعه می‌تواند روی افزایش طول عمر و بهبود کیفیت زندگی آدم‌ها تأثیر بگذارد. بعدها محققان به این فکر افتادند که اگر کتاب خواندن برای بسیاری از افراد جنبه‌ی درمانی دارد، آیا نوشتن هم می‌تواند چنین تأثیری را بر نویسندگان بگذارد؟
راستش را بخواهید من خودم یکی از آن آدم‌هایی‌ام که اموراتم بدون نوشتن نمی‌گذرد. نمی‌توانید برای چند ساعت متوالی من را بدون لپتاپم پیدا کنید در حالی که مشغول نوشتن چیزی نباشم. تجربه‌ی شخصی من می‌گوید که نوشتن یکی از بهترین درمانگرهای دنیاست. نوشتن به شما کمک می‌کند تا احساسات را از عمقی‌ترین لایه‌های ذهن‌تان بیرون بکشید و نسبت به آن‌ها آگاه شوید.
این روزها نوشتن‌درمانی یا نوشتاردرمانی یکی از پرکاربردترین روش‌های درمانی است که روان‌شناسان و روان‌درمانگران آن را به مراجعان‌شان توصیه می‌کنند.
بیایید ببینیم نوشتن‌درمانی دقیقاً چیست و چگونه می‌تواند به ما کمک کند.
نوشتن درمانی یا نوشتاردرمانی چیست؟
نوشتن درمانی یا نوشتار درمانی دقیقاً همان‌چیزی است که اسمش به ما می‌گوید: نوشتن به‌عنوان یک روش درمانی.
نوشتن‌درمانی نوعی روش درمانی کم‌هزینه است که به‌راحتی در دسترس همه است و برای انجام دادن آن لزوماً نیازی به نظارت متخصص نیست؛ هرچند نظارت یک روان‌شناس بر این پروسه به اثربخشی و هدایت مؤثرتر آن کمک می‌کند. کافی است یک قلم و کاغذ بردارید. حتی لازم نیست قلم بردارید. ناسلامتی ما در قرن بیست‌ویکم زندگی می‌کنیم؛ عصر سیستم‌های کامپیوتری پیشرفته و گوشی‌های تلفن هوشمند. پس کافی است تلفن هوشمند خود را باز کنید و انگشت‌تان را روی کیبورد حرکت دهید.
نوشتن‌درمانی تمرینی است برای بیان خلاقانه‌ی احساساتی که نسبت به آن‌ها بی‌توجه بوده‌ایم؛ تمرینی برای کنترل خودمان؛ این‌که یاد بگیریم با خود و آن‌چه درون‌مان جریان دارد به صلح و آشتی برسیم.
صبر کنید. فکر می‌کنم باید قبل از ادامه دادن بحث یک موضوع را روشن کنم. وقتی می‌گویم برای شروع نوشتن‌درمانی تنها به یک ابزرا نوشتن نیاز دارید منظورم این نیست که هرنوع نوشتنی و با هر روشی حکم نوشتن‌درمانی را برای شما دارد. فراموش نکنید که نوشتن‌درمانی یک روش علمی و بر پایه‌ی تحقیقات گسترده است که برای تسلط به آن باید مطابق دستورالعمل‌هایی پیش بروید و به‌طور دقیق تمرین کنید.
نوشتن‌درمانی با خاطره‌نویسی در دفترچه خاطرات چه تفاوتی دارد؟
خوب بیایید این ابهام را برطرف کنیم و ببینیم تفاوت خاطره‌نویسی یا روزنوشت با نوشتن‌درمانی در چیست.
خاطره‌نویسی با تمام مزیت‌هایش روشی غیر علمی و مبتنی بر ثبت وقایع در لحظه‌ی وقوع است. اتفاقی برای‌تان پیش می‌آید و شما احساس می‌کنید نیاز دارید آن را جایی ثبت کنید. حالا در دنیای تکنولوژی‌محور امروزی ممکن است جای دفترچه خاطرات با وبلاگ، صفحه‌ی فیسبوک، اینستاگرام و توئیتر عوض شده باشد، اما به‌هرحال خاطره‌نویسی بر ثبت وقایع در لحظه‌ی وقوع تمرکز دارد.
اما نوشتن‌درمانی شما را به تفکر وا می‌دارد. شما باید به وقایعی که برای‌تان پیش می‌آید فکر کنید، با آن‌ها وارد تعامل شوید، تجزیه‌وتحلیل‌شان کنید و احساساتی را که نسبت به آن‌ها دارید، از عمق ناخودآگاه‌تان بیرون بکشید. نوشتن‌درمانی بر خلاف خاطره‌نویسی نه یک عادت یا تفریح شخصی، که یک پروسه‌ی دقیق و علمی است که تابع قواعد و اصول علمی خاصی است.
مزایای نوشتن درمانی
مطالعات زیادی اهمیت و ضرورت نوشتن‌درمانی را اثبات کرده‌اند. این روش درمانی مخصوصاً درمورد کسانی که تجربیات آسیب‌زای فیزیکی و احساسی بزرگی را پشت سر گذاشته‌اند بسیار اثربخش است. در یک مطالعه از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا در چهار روز متوالی به مدت ۱۵ دقیقه درباره‌ی تجربه‌ی آسیب‌زا یا ترومای خود بنویسند. این افراد تا چهار ماه بعد از این مطالعه، سلامتی روان بهتری نسبت به افرادی داشتند که در این مطالعه شرکت نکرده بودند.
همین مطالعه روی بیش از ۱۰۰ بیمار مبتلا به آسم و روماتیسم مفصلی هم انجام شد و دقیقاً نتایج قبلی به دست آمد. افرادی که در مطالعه شرکت کرده بودند و درباره‌ی تجربیات دلهره‌آور زندگی‌شان نوشته بودند، پروسه‌ی درمانی بیماری فیزیکی خود را هم با موفقیت بیشتری پشت سر گذاشتند و روند بهبودی‌شان تسریع شد.
مطالعات نشان می‌دهند که نوشتن‌درمانی در بهبود وضعیت سیستم ایمنی بدن هم مؤثر است و می‌تواند بدن را تا حد زیادی دربرابر مهاجم‌های بیرونی ایمن کند.
جز این‌ها نوشتن‌درمانی به شما کمک می‌کند تا نسبت به آن‌چه درون‌تان جریان دارد آگاه شوید. همین آگاهی حلال بسیاری از مشکلات و ناهنجاری‌های روانی و رفتاری ما آدم‌هاست.
به‌طور کلی تأثیر نوشتن‌درمانی در درمان بسیاری از عارضه‌ها و بیماری‌های روانی اثبات شده. مثلا:
- استرس پس از سانحه
- اضطراب
- افسردگی
- اختلال وسواس فکری-عملی
- غم و اندوه
- سوء مصرف مواد مخدر
- اختلال اشتها
- مسائل روابط بین فردی
- اختلال در مهارت‌های ارتباطی
- عزت نفس پایین ...
نکاتی برای شروع نوشتن درمانی
روش‌های زیادی برای شروع این فرایند درمانی وجود دارد. توصیه‌ی من این است که اگر قصد دارید این شیوه را امتحان کنید حتماً از یک متخصص برای هدایت دوره‌ی درمانی خود کمک بگیرید. اما اگر دوست دارید پیش از شروع کار با یک متخصص، خودتان کمی راه و رسم آن را یاد بگیرید می‌توانید از این دستورالعمل ساده شروع کنید.
- جایی را برای نوشتن انتخاب کنید.
این‌که در کجا بنویسید به حال‌وهوا و روحیات شما بستگی دارد. ممکن است بخواهید یک دفترچه‌ی مخصوص برای این کار درنظر بگیرید یا این‌که ترجیح بدهید در صفحه‌ی اینستاگرام یا وبلاگ شخصی‌تان بنویسید. ببینید کجا و با چه روشی راحت‌ترید و همان را انتخاب کنید.
- زمان مشخصی را برای نوشتن روزانه در نظر بگیرید.
شما باید هر روز به‌طور منظم در ساعتی مشخص بنویسید و به یک برنامه‌ی روتین و منظم عادت کنید. این روتین منظم را دست‌کم نگیرید. یکی از تفاوت‌های خاطره‌نویسی تفریحی با نوشتن‌درمانی در همین لزوم پایبندی به زمان مشخص و نظم دقیق است که نباید آن را پشت گوش بیندازید.
- از قبل بدانید می‌خواهید درباره‌ی چه چیزی بنویسید.
تصمیم درباره‌ی موضوع نوشتن‌درمانی را به زمان مشخص شده موکول نکنید. سعی کنید قبل از شروع فرایند نوشتن به آن فکر کنید تا بدانید رأس ساعت مقرر قرار است درباره‌ی چه چیزی بنویسید.
- چرا می‌خواهید بنویسید؟
پیش از شروع فرایند نوشتن‌درمانی لازم است بدانید اصلاً چرا می‌خواهید این کار را انجام دهید. این آگاهی به شما کمک می‌کند تا در مسیر درست‌تری قدم بردارید.
در مرحله‌ی بعدی باید شروع به نوشتن کنید. متخصصان نوشتن‌درمانی توصیه می‌کنند که این ۵ مرحله را در پیش بگیرید تا بهترین نتیجه را به دست آورید:
- مرحله‌ی اول: درباره‌ی چه بنویسیم؟
خوب شروع کنید. بنویسید که قرار است درباره‌ی چه چیزی بنویسید. تک‌تک چیزهایی را که ذهن شما را به خود مشغول کرده نام ببرید. نوشتن این لیست به شما کمک می‌کند تا ذهن‌تان را منظم کنید. نکته‌ی قابل توجه در این مرحله این است که ممکن است تعداد زیادی موضوع در آن واحد به ذهن‌تان هجوم بیاورند که دوست دارید درباره‌شان بنویسید.
اما حواس‌تان باشد که نباید در یک جلسه‌ی نوشتن‌درمانی به موضوعات مختلف و نامرتبط بپردازید. متمرکز شوید و موضوعاتی را که در ارتباطی تنگاتنگ هستند انتخاب کنید.
- مرحله‌ی دوم: درباره‌ی چیزی که قرار است بنویسید تأمل کنید.
تمرکز کنید، نفس‌های عمیق بکشید و به چیزهایی که می‌خواهید بنویسید خوب فکر کنید.
- مرحله‌ی سوم: بنویسید.
سعی کنید به عمق احساسات‌تان نسبت به موضوعی که قرار است درباره‌ی آن بنویسید، آگاهی پیدا کنید و نوشتن را شروع کنید.
- مرحله‌ی چهارم: برای خودتان زمان مشخصی را در نظر بگیرید.
روزانه حداقل به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه به‌طور مستمر بنویسید. بین کار استراحت نکنید و عوامل حواس‌پرتی را هم از خودتان دور کنید.
- مرحله‌ی پنجم: به آن‌چه نوشته‌اید خوب فکر کنید.
آن‌چه نوشته‌اید را مجدداً بخوانید و به آن فکر کنید. قرار نیست در لحظه نتیجه‌ی خاصی از آن بگیرید. فقط فکر کنید. این کار باعث می‌شود تأثیر فرایند بیشتر شود و احساسات در شما ته‌نشین شوند. تأثیر آن را بعدها خواهید دید.
منابع:
